انتشار بخش منطق کتاب تلخیص الحقائق ابهری در نشریه جاویدان خرد
نشریه جاویدان خرد شماره 30 زمستان 1395 منتشر شد. مقالۀ منطق ابهری در تلخیص الحقائق با تصحیح دوست عزیز مهدی عظیمی نخستین مقاله از این شماره است.
چکیده
اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخههای مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانهی کوپریلی استانبول نگهداری میشود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نامهای بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سهگانهایست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعة. این رسالهها را کاتبی قزوینی از نسخهی اصل استنساخ کرده و ابهری به خط خود بر صدر همۀ آنها یادداشت إنهاء با تاریخ و توقیع نوشته است. آنچه در پی میآید تقدیم و تحقیق بخش منطق تلخیص الحقائق است. منطق ابهری در این رسائل، از جمله در تلخیص الحقائق، فاقد نوآوریهای بعدی او و تقریباً بهکلّی تابع منطق ابنسینا است. به اقتضای تکنسخه بودنِ مخطوط، روش قیاسی را برای تصحیح آن برگزیدهایم.
اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخههای مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانهی کوپریلی استانبول نگهداری میشود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نامهای بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سهگانهایست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعة.
کلیدواژه ها
«ابهری؛ » «اثیرالدین؛ » «تلخیص الحقائق؛ » «منطق ابهری؛ » «فاضل احمد پاشا 1618»
آقای عظیمی آثار چندی از ابهری را تا کنون منتشر کرده است و برخی را در دست انتشار دارد که به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
کتاب «منتهی الافکار فی ابانه الاسرار » بخش منطق
تصحيح و تحقيق رساله تحرير الدلائل في تقرير المسائل اثر اثيرالدين ابهری
«الرساله الزاهره» نوشته اثیرالدین ابهری
ميراث اثيري (حيات و كارنامه اثيرالدين ابهري) مقاله درباره ابهری